Geschiedenis

De infrarood straling is rond 1800 ontdekt door een onderzoeker genaamd Herschel, die bezig was met sterrenkundig onderzoek en toen tegen deze tot dan onbekende straling opliep.

Het zichtbare spectrum loopt van ca 350 tot ca. 720 nm, voor 350-400 nm licht het ultraviolette gebied na 700 nm het infrarode gebied. Infrarood fotografie maakt opnames met filters in het bereik van 700-1000 nm. dit wordt het near-infrared gebied genoemd vanaf 1200 nm en hoger wordt infrarood meer als warmtestraling gezien. 

Infrarood fotografie bestaat al een zeer lange tijd en was tot voor het digitale tijdperk weggelegd voor de fanatieke analoog fotografen die het aan durfden om hiermee te werken. De infrarood filmpjes waren moeilijk goed te houden en te bewerken/ belichten. het resultaat was afhankelijk van de ervaring en geluk van de fotograaf. maar de resultaten van de gelukte opnames was adembenemend. Het fotograferen van de natuur met deze techniek gaf een apart beeld van die natuur.  

Hoe ziet de wereld er in het infrarode gebied uit, alle bladeren en planten die groen zijn absorberen een groot deel van het zichtbare licht, een deel wordt weerkaatst en geeft de plant/blad zij groene kleur, maar ook een deel wordt in het infrarode gebied gereflecteerd en kan met een speciale filter worden gefotografeerd. Hierdoor worden de bladeren/ planten/gras dan wit van kleur. Bij een zonnige dag zal de blauwe hemel een diep zwarte kleur krijgen.

De wolken zullen dan sterk afsteken t.o.v de donkere achtergrond.

Ook zal water op die dagen zwart overkomen op de foto’s.

Ook bij bewolkte dagen kan men infrarood opnames maken alleen zal dan het contrast en de helderheid afnemen, maar slechtweer hoeft niemand te weerhouden van het maken van infrarood opnamen.

Niet elke groene plant geeft goede infrarode resultaten, dennen en sparren zijn minder geschikt voor deze soort fotografie. Maar bladloze bomen geven weer een aparte sfeer in de infrarood fotografie.

Maar men zou ook niet groene planten moeten fotograferen ook gebouwen en mensen krijgen een vervreemding door het gebruik van deze filters. Bekend zijn de kerkhof en ruïne infrarood foto’s.  

Een rode auto wordt in het infrarode gebied wit. 

     

KLEUR                                                                                                       NAAR ZWART-WIT OMGEZET

      

INFRAROOD (HOYA R72 FILTER)                                                              NAAR ZWART-WIT OMGEZET

Al met al geeft dit dan een bepaalde geheimzinnige sfeer aan de foto’s. Iemand houdt van deze manier van fotograferen of niet. 

Door de intrede van de digitale fotografie is men instaat om op een eenvoudige wijze infrarood fotografie toe te passen.

Een groot deel van de digitale camera’s is min of meer gevoelig voor infrarood straling die met de juiste filter gevangen kan worden. Bij een groot deel van de camera’s is het mogelijk om m.b.v de LCD een indruk te krijgen van wat de camera ziet in het infrarode gebied. Dit maakt het makkelijk om composities te maken, en veel trapjes te schieten voor de juiste belichting.

    

SONY DSC S75 + HOYA R72 INFRAROOD FILTER                                    achterzijde met voorbeeld infrarood beeld op LCD

Thuis kan men dan eenvoudig de opnames bewerken tot een echt digitale infrarood afdruk zoals we ze kennen uit het verleden, in zwart-wit of getoond. 

Wat fotografeer je nu eigenlijk, bij digitale infrarood fotografie is het vooral het gebied tussen 700 tot 850 nm van het infrarode gebied wat gefotografeerd wordt, de bekende infrarode warmtestraling begint rond de 1200 nm. De kleuren/grijstinten die worden gefotografeerd zijn een interpretatie die de camera aan het opgevangen licht geeft. 

Het is ook mogelijk om de digitaal infrarood opnames als kleuren infrarood te laten uitzien maar hier zijn  meer beeldbewerking stappen voor nodig. En ook hier geldt dat dit een eigen vertaling van de opgevangen licht dat door de infrarood filters wordt doorgelaten.

   

Filter voor infrarood

De in de handel zijnde filters die gebruikt kunnen worden zijn:

Hoya R72 een infrarood filter dat voor de meeste digitale camera’s geschikt is voor infrarood opnames. Het is namelijk een filter dat net in het infrarode gebied (tot rond 720 nm) zijn optimaalste werking heeft. voor deze grens wordt al het licht tegengehouden zodat alleen licht dat voor bij 720 nm (infrarood licht) door de filter kan komen.foto

Verdere filters zijn bv. wratten 87C, Die bij een hogere grens het licht tegenhoudt  (850 nm) 

Deze zijn nog gevoeliger voor dieper in het infrarood bereik, maar hier kunnen maar weinig camera’s mee overweg. 

Goede filters zeer aan de prijs. euro 70-100 is normaal voor deze professionele filters. 

Alternatieven zijn om te beginnen:

1.  Gebruik van onbelichte wel ontwikkelde diafilm (voorkeur 6x6 cm) door een of twee van deze filmstroken voor je camera te houden kun je al infrarood opnames maken

2.  Gebruik de datadrager van een floppy disk deze is ook als alternatief infrarood filter gebruiken.

3.  Gebruik van gekleurde lee filters gecombineerd werken ze als een infrarood filter.

4.  Het gebruik van zwart perplex, dit materiaal heeft als eigenschap dat deze alleen infrarode stralen doorlaat vergelijkbaar met een hoya R72 filter.

5.  Een roodfilter (cokin a25) geeft toch al een klein beetje het infrarood gevoel 

Gevoeligheid camera’s: 

Bijna iedere digitale camera is in meer of mindere mate gevoelig voor infrarood stralen.

De bekendste test is of met de digitale camera met filter een foto te maken van de lichtdiode van een afstandbediening van een tv als deze ingedrukt wordt, wanneer deze zichtbaar wordt op de foto dan is de camera infrarood gevoelig.

Bekend goede digitale camera’s die gevoelig zijn voor deze manier van fotograferen zijn: 

nikon 950-990.

Nikon D-70

canon g1 tot g5

olympus 2020 tot 5050

olypus E 10

sony s75-s85

Hoewel veel camera’s een “hot mirror” bezitten die de ccd beschermen tegen storende straling -lees infrarood straling -zijn door gebruik van de filters toch nog infrarood opnames mogelijk om te maken.. 

De gebruikelijke instellingen zijn een zo laag mogelijke iso waarde en een zo groot mogelijke opening met een daarbij behorende sluitertijd van ca ½ tot 2 seconden, dit is per camera verschillend.

Het verhogen van de iso waarde geeft extra ruimte hierin maar de ruis neemt toe, dit hoeft echter bij infrarood fotografie geen nadeel te zijn. 

Een aparte plaats vormen de sony  digital camera’s met nightshot mogelijkheden.

Te weten:

sony f707-717 en f828

sony v3   

Door gebruik te maken van de nighshot stand en een combinatie van infrarood filter samen met twee grijsfilters (nd4 en nd8) zijn deze camera’s zeergoede en gevoelige infrarood camera’s. Met als extra voordeel dat de sluitertijden dan op 1/30 of 1/60 sec zit, wat infrarood fotografie mogelijk maakt uit de hand. 

In de praktijk hoe gaat het 

Afhankelijk van het type camera zijn er verschillende mogelijkheden om een filter te bevestigen aan de camera: 

-Filters met schroefdraad die op de schroefdraad passen van een digitale camera al dan niet met een tussenring of adapter. zie foto

-Filters gemaakt van polyester (lee filters) deze kunnen met het cokin filtersysteem en de juiste maat ook op de camera worden bevestigd die ook een schroefdraad heeft.

-Verder heeft cokin een systeem ontwikkeld dat bij camera’s die geen schroefdraad hebben op de camera via een adapter toch een filter in houder voor de camera kan plaatsen  

-Ook een oplossing kan zijn om de leefilters tussen twee skylight filters te bevestigen.

-Heeft men de filter bevestigd kan men aan de gang.  Wat men altijd bij moet hebben is een statief gezien de lange belichtingstijden onontbeerlijk.  

-Kies liefst een zo windstille dag uit hoe minder beweging in de planten/bladeren hoe scherper de foto’s zullen zijn. 

-Fotografeer met de zon in je rug dat geeft minder problemen met over straling en de blauwe lucht wordt dan ook veel zwarter. 

-De camera staat gewoon op kleur opnames, lage iso waarden en een lage F. (2,4). 

-Afhankelijk van het type camera/soort infrarood filter zal op het lcd scherm een rode of blauwe beeld te zien zijn wat het maken van de compositie vergemakkelijkt De helderheid van het beeld op het LCD is zeer verschillend per camera. 

-De autofocus kan in principe aan blijven gezien de lage F.

Blijkt dat dit onscherpe foto’s als effect heeft, kies voor handmatige focus instelling en stel in op oneindig. 

-Maak een compositie en in het begin maak een trapje met de sluitertijd van +2 sec tot 1/20

kijk dan wat de resultaten zijn voor al die belichtingen op je computer, bepaal de meest optimale belichtingstijd voor de gebruikte filter, bij de die dag aanwezige hoeveelheid licht.

-Door veel opnames te maken krijgt men een gevoel voor de beste sluitertijd bij de aanwezige hoeveelheid daglicht. 

Voor het bewerken zie de workflow, dit is een basis manier en kan worden verfijnd met diverse photoshop technieken.  

   De genomen foto.

  Het inladen in photoshop en omzetten naar grijswaarden.

  Bepaal de auto levels (kan ook met de hand)

  Pas de curven toe naar smaak en soort beeld.

  Het eindresultaat met een omranding.

Wanneer je tevreden bent met de opname kun je voor extra sfeer door ze te tonen in sepia of blauw tinten. 

Voor het afdrukken kun je heelgoed de bestaande ontwikkelcentrales gebruiken, ze kunnen tegenwoordig goed overweg met deze zwart-wit opnames. 

Is men technisch aangelegd dan kan men bij sommige camera’s de ‘hotmirror”verwijderen en daardoor een heel gevoelige infrarood camera verkrijgen. Op het internet genoeg informatie te vinden hierover.